„Każde nieuzasadnione rozdawnictwo szkodzi budżetowi” [ROZMOWA]

Rozmowa z Wojciechem Kasprzykiem, Zastępcą Prezydenta Koszalina ds. Planowania i Cyfryzacji na temat przekształceń gruntów z użytkowania wieczystego we własność prywatną.

 

Czym tak właściwie różni się użytkowanie wieczyste od własności prywatnej? Skąd ta pierwsza forma się wzięła historycznie?

Różnica polega na tym, że sposób korzystania z gruntu określa również umowa o oddanie go w użytkowanie wieczyste. Ponadto ta forma tak naprawdę jest prawem czasowym – trwa od 40 do 99 lat, choć okres może zostać na wniosek użytkownika przedłużony. Użytkowanie wieczyste powstało w 1961 roku. Przede wszystkim była to pomoc finansowa przy realizacji budownictwa mieszkaniowego na gruntach państwowych. Od października 2018 roku nie jest już to praktycznie dopuszczalne.

Ile osób w Koszalinie korzysta z użytkowania wieczystego? Jakiego rodzaju to są obiekty? W jaki sposób użytkownicy nabyli do nich prawa?

W Koszalinie na dzień 31 grudnia 2018 roku około 16 tysięcy osób lub podmiotów gospodarczych legitymowało się prawem użytkowania wieczystego gruntów, których właścicielem była Gmina Miasto Koszalin. Skarb Państwa to zaś około 900 nieruchomości gruntowych. Jeżeli chodzi o rodzaje obiektów, to są to między innymi budynki mieszkalne, garaże, budynki przemysłowe, produkcyjne i usługowe. Nabycie prawa nastąpiło tutaj na podstawie umowy oddania terenu w użytkowanie wieczyste lub na podstawie uwłaszczenia z mocy prawa. Potwierdzenie uwłaszczenia to decyzja administracyjna.

Ile na razie płaciło się za użytkowanie wieczyste? Kto jest odpowiedzialny za pobór tych opłat? Ile łącznie trafia z tego tytułu do budżetu? Na co te pieniądze są przeznaczane?

Stawka opłaty rocznej zależna była od celu oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Natomiast od 1 stycznia tego roku obowiązuje opłata przekształceniowa i jest ona równa opłacie za użytkowanie wieczyste. Opłaty pobiera Gmina Miasto Koszalin. Dochód do budżetu miasta to około 8 milionów zł. W budżecie gminy, czyli w naszym mieście, pozostaje 25% tej kwoty, a 75% trafia do budżetu państwa za pośrednictwem Wojewody Zachodniopomorskiego. Są to pieniądze przeznaczane na różne cele: inwestycje, pomoc społeczną, szkoły, ale też na przykład na Program 500 plus.

Jakie są najważniejsze zapisy nowej ustawy o zmianie użytkowania wieczystego we własność prywatną? Co narzuca ona samorządom?

Nowość to opłata przekształceniowa w wysokości 20 opłat rocznych, a także kwestia bonifikaty, którą rada gminy może udzielić od tej opłaty na podstawie stosownej uchwały. Ustawa ta była trzykrotnie zmieniana i w związku z tym dopiero teraz na marcową sesję kierujemy nasz projekt uchwały o bonifikacie. Ustawa nakłada obowiązek wydania z urzędu stosownych zaświadczeń o przekształceniu dostarczanych dotychczasowym użytkownikom wieczystym oraz do Sądu Rejonowego w Koszalinie. Ponadto zmiany wprowadzone w ustawie o gospodarce nieruchomościami nałożyły na samorządy obowiązek zmiany stawki procentowej opłaty za użytkowanie wieczyste nieruchomości zabudowanych garażami.

Na jakie trudności możemy napotkać przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność prywatną? Czy to jest łatwy proces? Na co trzeba zwrócić uwagę?

Problemy mogą się pojawić, gdy mamy do czynienia z nieruchomościami wielolokalowymi, w których tylko część jest mieszkalna. Wówczas należy zwrócić uwagę na stosunek ilościowy lokali mieszkalnych względem lokali niemieszkalnych. Przeważająca część lokali niemieszkalnych blokuje bowiem przekształcenie. Sam proces przekształcenia i uzyskania zaświadczenia jest jednak prosty. Nie wymaga on podjęcia czynności ze strony dotychczasowych użytkowników, gdyż całe postępowanie toczy się z urzędu. Każdy użytkownik wieczysty otrzyma zaświadczenie o przekształceniu i nie ma w tej sytuacji konieczności składania wniosków.

Skoro PiS sam uchwalił ustawę zakładającą bonifikatę 60%, to dlaczego teraz lokalni działacze domagają się jej zwiększenia?

To już pytanie do lokalnych działaczy PiS-u. Nie wiem, czy to jest decyzja odgórna, czy inicjatywa oddolna struktur lokalnych. Wiadomo natomiast, że już trzykrotnie był zmieniany projekt uchwały ich autorstwa. Mogę natomiast zapewnić, że miasto opiera się na racjonalnych przesłankach i proponuje jak w większych miastach województwa zachodniopomorskiego przyjęcie projektu z 60% bonifikatą.

Czy samorząd będzie stratny także w przypadku 60% bonifikaty?

Opłaty roczne na dzień wejścia w życie ustawy kształtują się w przedziale od 6 zł do 300 zł przy zabudowie wielorodzinnej i średnio 900 zł przy zabudowie jednorodzinnej. Kwota, jaka wpłynęłaby do budżetu bez bonifikaty, to więc około 36 mln zł. Jeżeli 100% właścicieli uiściłoby opłatę jednorazowo z bonifikatą 60%, to wpływ wyniósłby tylko 14,5 mln zł. Taka różnica to istotne zmniejszenie wpływów do budżetu miasta.

Ile w takim razie samorząd straciłby, jeśli bonifikata zamiast 60% wyniosłaby 98%, jak chce lokalne PiS?

Wpływ przy bonifikacie 98% do budżetu to tylko 720 tysięcy zł. Jeżeli tylko 75% uprawnionych zapłaciłoby w terminie, to strata byłaby na poziomie 10 milionów zł.

Jak Pan ocenia skutki ostatnich socjalnych propozycji PiS-u?

W mojej ocenie jest to po prostu zgubne. Wygląda to na próbę przekupstwa wyborców. Nie jest to dobre społecznie i groźne ekonomicznie. Oczywiście nie stać nas na takie rozdawnictwo. 500+ na pierwsze dziecko, brak PIT-u dla pracowników do 26 roku życia, trzynastka dla emerytów, obniżenie kosztów pracy. Żaden budżet nie wytrzyma takich obciążeń, a pamiętajmy, że spowolnienie gospodarcze jest dodatkowo przed nami. W moim przekonaniu każde nieuzasadnione rozdawnictwo szkodzi budżetowi. Zastanawiam się, co będzie, jak gospodarka zwolni. Będziemy mieli podwyższenie podatków? Czy może obarczeni zostaniemy nowymi podatkami?

Czy, kupując głosy wyborców, PiS zapewni sobie zwycięstwo na kolejną kadencję?

Na pewno jest to pakiet obietnic, który działa na elektorat PiS-u, ale czy to zadziała na niezdecydowanych i czy przekona do pójścia na wybory? Tego już taki pewny nie jestem. Wierzę, że ludzie dokonają w nadchodzących wyborach – zarówno europejskich, jak i parlamentarnych – właściwych wyborów i wybiorą godną przyszłość naszego kraju.