Okiem oldskulowym: Festiwal starzy i film

Felieton/ Młody, dobrze zapowiadający się reżyser ma 40 lat albo więcej. Tak jak Witold Adamek, wybitny operator, który w 1999 roku w Koszalinie za swój debiut „Poniedziałek” odbierał Wielkiego Jantara festiwalu „Młodzi i Film” na 50. urodziny. Wtedy nieżyjący dziś prezydent Henryk Sobolewski na scenie chciał wręczyć nagrodę szefowi młodzieżowego jury.

Bywa inaczej, bo np. w 2001 roku 27-letni Grzegorz Lipiec stworzył film amatorski i przez to bardzo realistyczny z życia blokowisk popeerelowskich. Bohaterem był narkoman, który pytany, co czuje, gdy ćpa, radośnie odpowiedział: „Że życie ma sens”. Taki był gorzki tytuł obrazu wyróżnionego Grand Prix. W 2016 roku po laur sięgnął mroczny „Intruz” Magnusa von Horna ze zdjęciami nominowanego za „Idę” do Oscara Łukasza Żala z Manowa.

Więcej było wpadek, jak przecenione „Hardkor disco”, czy „Polskie gówno”, które zdaniem złośliwców symbolizowało upadek rodzimej X muzy. Jak będzie z nowymi produkcjami? Nadchodzący festiwal poprzedziła afera z „Wyklętym”, bo jakoby miał być politycznie… wyklęty. Znajomy kpił z tej okazji: „Wyklęty powstań ludu ziemi” z hymnu komunistów, którzy w poprzednim ustroju tępili niepokornych, bo nie myśleli „po naszemu”. Niezłomnych warto ocalić od zapomnienia, lecz już „Historia Roja” drażniła plakatowym ujęciem tematu na miarę szkolnej czytanki.

Przed kreowaniem ekranowej narracji historycznej w stylu PiS każdemu poleciłbym obejrzenie „Żołnierza zwycięstwa” Wandy Jakubowskiej o losach generała „Waltera”, czyli Karola Świerczewskiego. Pomogłoby to uniknąć propagandy rodem z czasów… stalinowskich. Zarazem dziwi, że bodaj od 2009 roku stanowisko dyrektora programowego festiwalu pełni Janusz Kijowski, który w metryce przekroczył już wiek emerytalny według starych zasad. Kiedyś reżyser żalił się w rozmowie, że Polski Instytut Sztuki Filmowej odrzuca mu scenariusze. Nie kręci, więc trwa przy Koszalinie, skąd ma blisko do rodziny
w Szczecinie.

Wiesław Miller
Kurier Szczeciński